زمانیکه شما در حال کار با سرور لینوکسی خود همانند اوبونتو (Ubuntu) هستید ممکن است نیاز به نصب یک نرم افزار یا پکیج خاص بر روی سرور داشته باشید و این مورد اجتناب ناپذیر است. به همین علت شما باید نصب نرم افزار در اوبونتو یا سایر نسخه های لینوکس را بلد باشید. ما در این مقاله به نصب نرم افزار با دستور apt در اوبونتو میپردازیم و دستورات مورد استفاده در اکثر توزیع های بر پایه دبیان کاربرد دارد. در یک مقاله دیگر به نصب نرم افزار در فدورا یا centos خواهیم پرداخت که دستورات آن با توزیع های بر پایه دبیان متفاوت میباشد.
نصب نرم افزار یا پکیج در لینوکس به نسبت سیستم عامل ویندوز کمی متفاوت میباشد. کارهای مدیریتی اعم از نصب، حذف یا آپدیت به وسیله مفهومی بنام مدیر بسته در لینوکس انجام میشود و هر توزیع مدیر بسته مربوط به خود را دارد. در توزیع دبیان که اوبونتو نیز برگرفته شده از آن میباشد چندین دستور برای مدیریت بسته ها وجود دارد مانند apt-get ,apt-cache, apt یا aptitude و همگی دارای مزایا یا معایبی میباشند. در این مقاله ما با استفاده از دستور apt در لینوکس امور مربوط به پکیج ها را انجام میدهیم.
تذکر:جهت ایجاد هرگونه تغییرات در پکیج های لینوکس مانند نصب یا حذف باید حتما دسترسی root بر روی سیستم داشته باشید یا بوسیله sudo دستورات را اجرا نمایید.
نصب نرم افزار با دستور apt در لینوکس
فرمت کلی دستور apt در لینوکس جهت نصب نرم افزارهای مختلف بصورت زیر میباشد که لازم به ذکر است که بجای package-name میتوانید از نام پکیج مد نظرتان استفاده نمایید.
sudo apt install package-nameزمانیکه شما دستور بالا را جهت نصب پکیج در اوبونتو وارد میکنید سیستم عامل با رجوع به مخزن یا repository خود اقدام به جستجو نام پکیج میکند و سپس در صورتیکه آن پکیج وجود داشته باشد یک پیغام برای تاییدیه نصب به شما نمایش میدهد. اگر میخواهید لیست آدرس های مخازن سیستم عامل خود را مشاهده نمایید میتوانید با رفتن به آدرس etc/apt/sources.list تمامی آدرس های مربوط به مخازن را مشاهده نمایید.
مشاهده لیست نرم افزارهای نصب شده در اوبونتو
با استفاده از دستور apt در لینوکس میتوانید لیست نرم افزارهای نصب شده بر روی سیستم خود را مشاهده نمایید. فرمت کلی این دستور بصورت زیر میباشد.
sudo apt list --installedهمچنین اگر میخواهید کلا لیستی از نرم افزارهای موجود در مخزن را مشاهده نمایید پارامتر installed– را از دستور بالا حذف نمایید.
حذف پکیج در اوبونتو
برای حذف یک پکیج از روی اوبونتو میتوانید دستور زیر را وارد نمایید.
sudo apt remove package-nameدستور بالا فقط پکیج مد نظر را پاک خواهد کرد و در صورتیکه بخواهید یک پکیج به همراه تمامی تنظیمات آن را پاک کنید باید دستور زیر را وارد نمایید.
sudo apt purge package-nameجستجو کردن نام پکیج در اوبونتو
ممکن است شما نام پکیج مد نظرتان را بصورت دقیق ندانید و در اینصورت میتوانید با دستور زیر در مخزن یا repository جستجو کنید تا تمامی پکیج های مشابه به شما نمایش داده شود.
sudo apt search package-nameوابستگی ها یا پیش نیاز های یک پکیج در اوبونتو
دستور apt در لینوکس دارای ابزارهای زیادی میباشد و یکی از این ابزارها امکان چک کردن dependency های مربوط به یک پکیج میباشد. شما میتوانید با زدن دستور زیر در اوبونتو از پیش نیازها یا وابستگی های مربوط به پکیج خود مطلع شوید.
sudo apt depends package-nameمشاهده اطلاعات یک نرم افزار قبل از نصب در اوبونتو
ممکن است شما بخواهید قبل از اینکه پکیج را بر روی سیستم عامل خود نصب کنید از اطلاعات مربوط به آن مانند حجم، وابستگی و غیره مطلع شوید. با استفاده از دستور زیر میتوانید تمامی اطلاعات مربوط به پکیج را مشاهده نمایید.
sudo apt show package-nameبروزرسانی لیست پکیج ها از مخزن
شما میتوانید با استفاده از دستور زیر آخرین لیست مربوط به کل پکیج های موجود را از مخزن سیستم عامل خود دریافت کنید و از آن برای نصب یا سایر امور استفاده نمایید.
sudo apt updateارتقا نرم افزارهای نصب شده در لینوکس
شاید بروزرسانی بصورت دستی کاری زمانبر باشد و با استفاده از دستور زیر میتوانید بصورت کلی پکیج های موجود بر سیستم را ارتقا دهید.
sudo apt upgradeهمچنین ممکن است برای ارتقا نیاز باشد که بعضی از پکیج ها حذف گردد به این علت که با سایر نرم افزارها و بسته ها دچار ناسازگاری(conflict) است. در این صورت باید از دستور زیر برای ارتقا استفاده نمایید.
sudo apt full-upgradeحذف پکیج های بدون استفاده در لینوکس
زمانیکه شما یک پکیج خاص را نصب میکنید سیستم عامل لینوکس به دنبال وابستگی های آن پکیج میگردد و آنها را نیز برای شما نصب میکند تا در هنگام کار با آن نرم افزار یا پکیج شما دچار مشکل نشوید. حال اگر شما بخواهید پکیج مد نظرتان را پاک کنید بصورت پیش فرض آن وابستگی ها پاک نخواهند شد همچنین ممکن است برنامه ای دیگر از آن وابستگی ها نیز استفاده کند و تشخیص اینکه چه پکیجی باید پاک شود یا نگه داشته شود بسیار سخت خواهد بود. بوسیله دستور زیر شما میتوانید پکیج هایی که وابستگی به آنها وجود ندارد و بلا استفاده هستند را پاک نمایید.
sudo apt autoremoveدانلود نرم افزار از مخزن ubuntu
ممکن است شما بخواهید فقط پکیج را از مخزن دانلود نمایید و فایل deb را بر روی سیستم خود داشته باشید تا بعدا نصب کنید. برای اینکه فقط از مخزن آن را دانلود میتوانید از دستور زیر استفاده کنید. دستور apt با فرمت زیر فایل را از مخزن بر روی سیستم شما دانلود میکند و در مسیری که در آن قرار دارید ذخیره مینماید.
sudo apt download package-nameمشاهده نسخه های موجود از یک پکیج
شما با استفاده از دستور apt با فرمت زیر میتوانید نسخه های موجود از یک پکیج خاص را مشاهده نمایید و پس از آن فقط نسخه مد نظر را نصب نمایید.
sudo apt policy package-name